Eerste Ecodorp van Limburg komt in Weert
[15-sep-2023] Goed nieuws! Na jarenlange voorbereiding hebben de initiatiefnemers van Ecodorp Hof van Weleert groen licht gekregen van de gemeente Weert. Op 12 juli jl. heeft wethouder Wendy van Eijk met een persbericht naar buiten gebracht dat het College van B&W heeft ingestemd met het principeverzoek om het Ecodorp te realiseren op de locatie van een vervallen nertsenfarm aan de Breijbaan/Haanheuvelweg in Weert. Nadat eerder al de buurt geïnformeerd was, zijn de initiatiefnemers nu druk bezig met de voorbereidingen voor de bestemmingsplanwijziging, welke medio 2024 rond kan zijn. Op de locatie wordt een nieuwe groen-sociale woonvorm toegestaan; 10 volwaardige biobased huisjes van 60 m2, een buurthuis met werkplaats, een pipowagen en een tiny house voor gasten en vrijwilligers. Dit alles ligt ingebed in een groene omzoming van het gebied, een voedselbos, permacultuurtuin, bloemenweide, koude kas en vijvers/poelen.
Natuur inclusief met een duurzaam en sociaal karakter
Van de tien geplande huisjes zijn er acht bestemd voor de vaste bewoners, die allemaal lid zijn van de bewonersvereniging. Twee huisjes (Thoeës Huuskes) zijn er voor mensen die “even een pauze nodig hebben in hun leven” en maximaal een half jaar een huisje kunnen huren en op adem kunnen komen in het Ecodorp. Alle huisjes zijn sociale-huurwoningen die net zoals het buurthuis en werkplaats zoveel mogelijk zelf gebouwd worden van gezonde biobased materialen zoals hout, geperste stro, leem en vlas. De gebouwen worden geheel klimaatpositief en CO2 negatief, wat wil zeggen dat zij meer CO2 opslaan als produceren en qua energie- en waterverbruik zoveel mogelijk zelfvoorzienend en circulair zijn.
Het buurthuis is feitelijk de huiskamer van de bewoners, maar ook de buurtgenoten, vrienden, vrijwilligers en geïnteresseerden zijn er welkom. Het heeft hiermee dus een sociale functie voor de buurt. In de werkplaats werken de bewoners samen aan de bouw en het onderhoud van het Ecodorp, maar ook zullen er bewoners aan huis gebonden beroepen gaan uitoefenen. Daarvoor worden er een viertal kleine inpandige werkruimtes voorzien.
Een belangrijke kernwaarde van het Ecodorp is ook dat de biodiversiteit in het gebied versterkt wordt. Daarom wordt er voor de groene inrichting van het gebied een biodiversiteitsplan gemaakt in samenwerking met o.a. een landschapsarchitect, ecologen en biologen, deskundigen op het gebied van voedselbossen en permacultuur. De samenwerking wordt ook gezocht met natuurwerkgroepen die elk met hun specifieke kennis mogen bijdragen aan een groene Ecodorp omgeving met een levendige biodiversiteit die ook een versterking is voor de omringende natuur.
Qua vormgeving van de huisjes en buurthuis/werkplaats zal natuur inclusief bouwen een belangrijke leidraad zijn. Zo zullen er dakoverstekken zijn waar mussen en zwaluwen hun nesten mogen maken. Er komen bloeiende groendaken voor de insecten, die ook dienen als waterberging en klimaatbuffer.
Ook aan de vleermuizen wordt gedacht en er worden ruimtes gemaakt waar zij kunnen nestelen.
Op het terrein worden gemengde plukhagen aangelegd, waar veel vogels en kleine dieren zoals egels en konijnen hun habitat kunnen vinden. De bestaande oude bomen zullen zoveel mogelijk behouden blijven en er zullen nestgelegenheden voorzien worden voor o.a. de uil en de specht.
De bewoners gaan samen met vrijwilligers in het voedselbos, de permacultuurtuin en koude kas zoveel mogelijk zelf hun eigen voedsel verbouwen. Het overschot aan oogst wordt gedeeld met de buurt, lokaal verkocht of verwerkt voor latere consumptie d.m.v. fermentatie, inmaken, invriezen en koel bewaren.
Kleine ecologische voetafdruk
Om de ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te houden gaan de bewoners zoveel mogelijk ontspullen, consuminderen, gebruiksgoederen delen en als nodig lokaal inkopen, liefst verpakkingsvrij. Mocht er een gebruiksvoorwerp of apparaat stuk gaan, dan wordt er eerst gekeken of het niet te repareren of ergens te lenen is. Als er dan toch iets aangeschaft moet worden dan wordt er eerst gekeken of het niet tweedehands te krijgen is.
De hele wijze van leven in het Ecodorp is er op gericht zoveel mogelijk circulair te zijn. Zo komen er droogtoiletten en wordt de “vaste” inhoud samen met het groenafval gecomposteerd en als bodemverbeteraar gebruikt.
Regenwater wordt opgevangen en gebruikt voor de wasmachines, wassen, spoelen en in de tuinen. Overtollig regenwater wordt in de bodem geïnfiltreerd. Een bodem die mettertijd door toevoeging van organisch materiaal uit het Ecodorp steeds natuurlijker wordt en meer water kan vasthouden. Dat is weer goed voor de biodiversiteit en de waterhuishouding in het gebied.
Het huishoudelijk “afval” water afkomstig uit de huisjes en buurthuis zal door toepassing van droogtoiletten ca 60 % minder zijn omdat er geen toiletten doorgespoeld hoeven te worden. Omdat er dus geen “zwart” afvalwater is en enkel “grijs” afvalwater is dit veel makkelijker te zuiveren in een helofytenfilter (rietveld) dat op het terrein aangelegd wordt. Het gezuiverde afvalwater kan dan ook teruggegeven worden aan de bodem.
Drinkwater zal vooralsnog wel van het waterleidingbedrijf komen omdat het wettelijk nog niet is toegestaan voor een groep huizen zelf drinkwater te maken van regenwater.
Pilotproject en kennisdelen
De gemeente Weert ziet het Ecodorp Hof van Weleert als een pilotproject waar veel van geleerd kan worden. De bewoners als pioniers trekken graag samen met de gemeente op om een voorbeeld te kunnen zijn voor toekomstige duurzame kleinschalige collectieve woonvormen.
De Ecodorpers gaan hun opgedane kennis en ervaring, die zij ook hebben opgedaan bij andere Ecodorpen en wooncollectieven, weer delen met de bewoners van Weert. Maar ook met gemeentes, provincies, woningbouwcoöperaties en mensen die graag willen leren hoe ze duurzamer kunnen leven. Vanuit het buurthuis gaat Ecodorp Hof van Weleert op afspraak aan kleine groepen workshops en rondleidingen organiseren. Met als doel mensen te enthousiasmeren, mee te nemen, te helpen, te leren. Maar vooral om hun kennis te delen. Deze activiteiten zullen kleinschalig van karakter zijn, dat is met de gemeente en buurt afgesproken. De bewoners willen immers geen verkeer aantrekken en overlast veroorzaken. Als er behoefte is aan grotere educatieve activiteiten dan zal er uitgeweken worden naar locaties die daar geschikt voor zijn.
Living Lab , van Ego naar Eco; uitnodiging
De bewoners van Ecodorp Hof van Weleert stellen hun Ecodorp graag open als Living lab. Als maatschappij staan we namelijk voor grote uitdagingen. De gevolgen van de versnellende klimaatverandering, de vervuilingen, de industrialisatie en fossiele uitstoot dwingen de mensheid hun leefstijl drastisch aan te passen. Om het tij te keren zullen we beter moeten omgaan met de natuur, gaan consuminderen, of wel een stap maken van Ego naar Eco, waar de mens zichzelf niet meer boven de dieren en plantenwereld plaatst maar zich kan zien als onderdeel van die wereld en leeft in symbiose met de natuur.
Alle bewoners van het Ecodorp hebben die kernwaarde hoog staan. Het is niet vreemd dat dat ook in de naam Hof van Weleert uitgedragen wordt; Hof = gehuchtje, kleine samenleving. Weleert = de tijd van weleer, samen met Weert. Met de kennis van NU.
Mensen die graag willen meewerken om oplossingen voor de maatschappelijke, ecologische en technische uitdagingen te vinden en te realiseren, worden van harte uitgenodigd als vriend van het Ecodorp. Het kan en mag bij het Ecodorp.
Dus ook start-ups, uitvinders, scholen, bedrijven die een proefplaats zoeken voor hun product of dienst, zijn welkom om in het living lab Ecodorp Hof van Weleert hun duurzame uitvinding, idee of als pilot te beproeven. Alles zoveel mogelijk open source uiteraard want kennis wordt gedeeld.
Wil je meer lezen en weten? Kijk dan eens op https://weleert.nl/
