Bermbeheer Nederweert kan en moet beter
[22 mei 2023] Bermen langs wegen zijn de laatste plekken in het buitengebied die tot op zekere hoogte nog met rust worden gelaten. Hier kunnen wilde planten, insecten en dieren zich nog ontwikkelen. Tenminste, onder de voorwaarde dat bij het maaien van de bermen maximaal rekening wordt gehouden met plant en dier in de berm. De gemeente die eigenaar is van de meeste bermen, onderschrijft dit doel. En zij doet haar best. Maar niet goed genoeg. Het bermbeheer in Nederweert kan en moet beter.
Ruimte voor planten en dieren op het boerenland vergaand verminderd
Oudere mensen in Nederweert weten nog wel dat je op elk wandelingetje in het buitengebied de veldleeuweriken kon horen zingen en patrijzen kon tegenkomen. Het boerenland was gevarieerd en bestond uit vele perceeltjes met daartussen allerlei begroeide bermen, ruigtes en slootkanten. Daar is vrijwel niets meer van over. Percelen zijn samengetrokken en worden zeer intensief bewerkt. Overhoekjes, ruige randen en bosschages zijn verwijderd.
Gemeentebermen kunnen natuurnetwerk worden
De gemeentebermen zijn nu nog de enige overgebleven veilige leefgebiedjes voor boerenlandvogels, insecten, vlinders en kleine zoogdieren. Het belang van deze bermen is hierdoor enorm toegenomen de laatste jaren. Buiten de officiële natuurgebieden zijn de bermen de enige plekken in het buitengebied waar de natuur nog een kans heeft. Essentieel zijn ze, voor de planten en dieren ter plekke maar ook als netwerk dat de officiële natuurgebieden verbindt. Juist op dit moment, het voorjaar, zie je hoe het zit. Het landschap bestaat veelal uit kale, eentonige akkers; sommige bermen daarentegen staan hier en daar in bloei, nu met fluitenkruid bijvoorbeeld.
Situatie bermen echter verslechterd
Omdat de bermen dus essentieel zijn, als laatste leefgebied voor onze flora en fauna, is het nu belangrijker dan ooit dat de gemeente hier zorgvuldig mee omgaat. De staat van de bermen in Nederweert is de afgelopen twintig jaar helaas verslechterd. Vooral het aandeel bermen met struiken en struwelen is fors afgenomen. De achteruitgang van de bermen komt ook door teveel en verkeerd maaien. Dat gebeurt door de gemeente, maar ook eigenaren van aangrenzende grond spelen hierin – wellicht onbewust – een rol omdat ze soms meerdere malen per seizoen de gemeentebermen klepelen. Doordat ze het maaisel niet afvoeren (wat de gemeente wel doet) nemen de bermen nog verder in kwaliteit af. Er groeien uiteindelijk nagenoeg geen bloeiende planten meer en alleen nog maar brandnetels en ruige grassen. Maar zeker zo erg is dat bij deze maaibeurten in mei en juni talloze nesten van patrijzen, fazanten, roodborsttapuiten, graspiepers, grasmussen en geelgorzen sneuvelen. Niet zelden met de broedende oudervogels erbij.
Bermbeheer kan en moet beter
De gemeente Nederweert zou daarom beter moeten toezien op illegaal maaien van bermen en weer meer struwelen tot ontwikkeling moeten laten komen in haar bermen, of opnieuw aanplanten. De Vlinderstichting en Stichting Groenkeur hebben het keurmerk KleurKeur ontwikkeld dat staat voor goed maaibeheer van bermen en andere groenstroken (www.vlinderstichting.nl/kleurkeur). Wij roepen de Gemeente Nederweert op zich aan dit keurmerk te houden bij het beheer van onze bermen.